در رابطه با توحید مفضل، حضرت صادق علیه السلام می فرماید که : عبرت بگیر از سرما و گرما که پیاپی بر این عالم وارد می شوند. امروز صبح هوا سرد شد ما پاشدیم پنجره ها رو بستیم دیدیم یخ میزنیم سریع پنجره ها رو بستیم؛ چند وقت دیگه بازش می کنیم. یه مدتی می گذره سرما میاد گرما میاد . به زیاده و نقصان و اعتدال ، بعد یه روز زیاد میشه سرما یه روز کم میشه ، یه روز معتدل در این جهان تصرف می نمایند ، برای آنکه چهار فصل در هر سال بهم رسد. این سرما و گرما و اعتدال که میشه ، برای اینکه چهار تا فصل بهم برسه ،  و مصالحی که مظهور شد و غیر آن ها به عمل آید.  و ایضا این سرما و گرما دباغی می کنند بدن ها را و به اصلاح می آورند آن ها را و اگر هر دو بر ابدان انسان و حیوان وارد نمی شدند ،

آقا امام صادق علیه السلام می‌فرماید : فکر کن ای مفضل در جواهر چهارگانه ،  که هر یک را خدا به قدر احتیاج مردم آفریده.  از آن جمله ، زمین هست که خدا زمین را وسیع قرار داده تا خب بالاخره این آدمی می‌خواد شهر درست کنه ، مسکن‌ها درست کنه ، مرائی چراگاه‌ها داشته باشه . و مزارع بنی آدم و منابت اخشاب ایشان به عمل آید ،

امام صادق علیه السلام می فرماید که : تفکر کن در روشنی و تابش ماه در شب ظلمت سیاه و منفعت آن. ببین این ماه ، ماهی که شما شبها رویتش می کنی . تفکر کن در روشنی و تابش ماه در ظلمت شب سیاه و منفعت آن ، زیرا آن با مصلحتی که گفتیم در شب که در تاریکی شب هست گفتیم ، خدا شب رو قرار داده که از ظلمت شب ، تاریکی شب به آرامش برن ، برای استراحت حیوونها. و سردی هوا برای صلاح ایشان گفتیم که مثلاً بالاخره روز که هست همه ش آفتاب و گرما اینها  و این آفتاب شب که میشه سرما لازمه سردی لازمه ، تاریکی لازمه برای صلاح مردم و ...

امام صادق علیه السلام می‌فرماید که : تفکر کن ای مفضل ، در مقادیر لیل و نهار.  تو این اندازه شب و روز فکر کن ، ببین شب چند ساعته ، روز چند ساعته ، رو اینا فکر کن ، واقعا عجیبه.  که چگونه بر وفق مصلحت عباد تقدیر گشته ، اندازه این روز ، اندازه این شب به اندازه موافق مصلحت بندگان خداست.

امام صادق علیه السلام می‌فرماید که: تفکر کن در گردیدن آفتاب ، به حرکت خاصه در بروج دوازده گانه ، بروج یعنی حمل و سور و جواز و سرطان و عسل سبوله و میزان و عقرب و قوس ، اینها اصطلاحات علمیش هست . و تدبیر صانع قدیر در آن به درستی که به این دور تمام میشود سال ، دوازده تا برج که میاد سال تموم میشه و به عمل می آید فصول چهارگانه ، یعنی بهار تابستان پاییز زمستان و در این مقدار از حرکت آفتاب غله ها و میوه ها می رسه وکارش تمام می شود ، و باز در سال دیگر نشو و نما از سر می گیرند. نمی بینی که سال شمسی مقدارش حرکت آفتاب است ، از اول حمل تا اول حمل ، و به این سال و امثال آن پیمایند .

امام صادق علیه السلام به مفضل می‌فرماید که : نظر کن در چگونگی تابیدن آفتاب ،ببین آفتاب چطور می‌تابه ،  که به چه نحو تدبیر کرده است حکیم وهاب . این خدای حکیم این خدای بخشنده ببیند چطور تدبیر کرده ، بدرستی که اکر این خورشید در آسمان در یک موضع وایساده

حضرت صادق علیه السلام می‌فرماید: و ایضاً تفکر کن در بلند و پست شدن آفتاب ، دیدید یه وقتایی آفتاب بالا و پایین میشه این ارتفاع پیدا می‌کنه . در بلند و پست شدن آفتاب ، آقا می‌فرماید که : تفکر کن این برای چیه ، آفتاب هی بلند و پست میشه برای اینکه در هر سال ، چهار فصل مختلف پدید بیاد و تدبیر در مصلحت حکیم غدیر ظاهر گردد.  در زمستان حرارت باطن درخت و در باطن نبات  پنهان میشه .

حضرت می‌فرماید : نگاه کن به ملخ که در نهایت ضعف او را خداوند دانا چه مقدار توانا گردانید. این حیوانی رو که انقدر ضعیف هستش رو خداوند چقدر توانا آفریده است که ، چون در خلقتش توجه کنی مانند ضعیف‌ترین اشیاست. ملخو دیدید وقتی پاهاشو بگیری دیگه کارش تمومه ، اما اگه همون ملخی که انقدر ضعیفه ، زیاد بشه و بشه یه لشکر و به سوی شهری از شهرها رو آورند هیچکس از بشر برای دفع ایشان قادر نخواهد بود. کافیه که فقط یک لشکر بشه و حمله کنه به باغ‌ها ، دیگه فاتحه باغ خونده میشه. و می‌فرماید : اگر سلطانی از سلاطین زی شوکت سوار شود و پیاده ، لشکر خود را جمع کند که بلاد خودش رو از شر ملخ نجات بدهد نتواند. آیا این از دلایل قدرت خداوند نیست که ضعیف‌ترین خلق خود را بفرستد ، به سمت قوی‌ترین خلق خود و اون‌ها که قوی‌ترین هستند بر دفع این‌ها قادر نباشند.

روز سوم حضرت صادق علیه السلام فرمودند ، ابتدا می کنم به ذکر آسمان وآفتاب و ماه و ستارگان و این افلاک و لیل و نهار سرما و گرما جواهر چهارگانه ، که زمین است و آب است و هوا آتش باران سنگ ها کوه ها ، معادن و نباتات و درختان ، و آنچه که در روی زمین ظاهر میشه ، خب حالا من یکیش رو خدمتتون عرض کنم. می فرماید : مفضل تفکر کن در رنگ آسمان ؛ آبی آن را به این رنگ آفریده ، برای اینکه موافق ترین رنگ هاست بهترین رنگ هاست. بر آن که نور دیده و بصر را تقویت می نماید ؛ شما نگاه بکنی به آسمون چشمت قوی میشه حتی آنکه اطباء می گویند ، اگر کسی را ضعفی در دیده پدید آمده باشد. دیدی که چشمات دیگه نمی بینه،  دیدی خط ها رو قاطی می کنه ، باید نظر کند به کبود که میل بسیار دارد به آن نگاه کند.

امام صادق علیه السلام می فرمایند که : تفکر نما ای مفضل در طلوع و غروب آفتاب ، نگاه کن ببین آفتاب طلوع می‌کنه غروب می کنه  اینو فکر کن ، می فرماید که: این طلوع و غروب آفتاب برای قیام لیل و نهار این آفتاب طلوع می کنه برای اینکه  شب و روز درست بشه .اگر طلوع آفتاب نبود همه امور دنیا باطل می‌شد ، مردم نمی‌تونستن دیگه تلاش کنن سعی کنن ، تصرف کنند در امور معاش خود و دنیا همیشه براشون تاریک بود .