برتری فکر و اندیشه بر حواس ظاهره از دیدگاه نهج‌البلاغه

بسم الله الرحمن الرحیم

■حکمت شماره ۲۲۱

●قال (علیه السّلام) :لَیسَتِ الروِیّهُ کَالمُعَایَنَهِ مَعَ الاِبصَارِ فَقَد تَکذِبُ العُیُونُ اَهلَهَا وَ لَا یَغُشّ العَقلُ مَنِ استَنصَحَهُ

●اندیشیدن همانند دیدن به چشم نیست. چه بسا چشم در دیدن خطا کند و حال آنکه ، عقل به کسی که از او نصیحت خواهد ، خیانت نکند.

حضرت امیر صلوات الله علیه جان عالم به فداشون می‌فرماید که :

رویه ، یعنی تفکر و اندیشه ، می فرماید تفکر و اندیشه

لیست کالمعاینه مع الابصار

این مثل دیدن با چشم نیست ،

یه کسی بشینه فکر کنه تعمل کنه ، از روی عقل ، تدبر بکنه .

این فرق می‌کنه با دیدن با چشم ،

چه فرقی می‌کنه ؟

فقط تکذب العیون اهلها

آقا می‌فرماید که ، چون گاهی اوقات همیشه اینجوری نیستا ، این قد بر سر مضارع میاد گاهی معنا میشه .

گاهی اوقات دروغ میگه . چی دروغ میگه؟ عیون ، چشم‌ها .

چشم‌ها به اهل خودش دروغ می‌گه ،

مثلاً یه نمونه از دروغ چشمو بگیم .

این آتیش گردونه که شما برمی‌داری می‌چرخونی ، خب یه حلقه‌ای از آتیش می‌بینی ، این خطای چشم .

در حالی که حلقه نیست ، هر زمان این آتیش گردون تو یه نقطه‌ایه .

ولی چون زمان سرعت داره ، به سرعت داره می‌چرخه، اون فاصله‌ها معلوم نمی‌شه و لذا یه حلقه به نظر داره میاد .

در حالی که حلقه نیست ، این حلقه نیستش .

خب چی شده ، چون گردش سرعت پیدا کرده چشم ما اون فاصله‌ها را نمی‌بینه. این خطای چشمه دیگه.

اینو کی داره اصلاح می‌کنه ، اینو داره عقل داره اصلاح می‌کنه .

این داره عقل داره به ما میگه.

میگه بابا این چشم داره اشتباه می‌کنه‌ها حواست باشه ، گول چشم رو نخوری ها.

خب پس فقد تکذب العیون اهلها

پس گاهی اوقات دروغ می‌گوید این چشم‌ها اهلش را .

شما داری یه چیزی می بینی اونجا ولی چشمت داره دروغ میگه .

و ات یغش العقل من استنصحه

حضرت می‌فرماید : اما عقل ،عقل سلیم، به کسی که از او راهنمایی بخواد خیانت نمی‌کنه.

عقل سلیم اینطوری نیست ، شما وقتی که ازش من استنصحه ،

ازش نصیحت می‌خوای این بهت خیانت نمی‌کنه ، مثل چشم نیست که خیانت بکنه.

مثل چشم نیست که خطا بکنه ، عقل خیلی مقامش عالیست.

رتبش ، رتبه عقل خیلی عالیست .

و خوشا به حال اون‌هایی که با عقلا مشورت می‌کنند.

به چشمشون اکتفا نمی‌کنن .

خواستگار اومده برای دخترش میگه به به این اصلا قیافه ش می خوره …

چی کم داره ، بعضی ها رو دیدی میگن عقلش تو چشمشه ،

اون ببین صورتشو چقدر ، در حالی که عقل میگه نه .

عقل میگه این حالا باید چیز بشه ، این عقل ببین اینجا میاد کمک.

خدا رحمت کنه حاج آقا مرتضی تهرانی ، یه مثال‌هایی می‌زد مثالهای جالبی بود.

می گفتش که این نگاه می‌کنند ببینن از پنجره نگاه می‌کنم ببینن آقا دوماد با چه ماشینی میاد خواستگاری .

می بینن با شاسی بلنده ، میگن به به به به این آقا داماد خوشبخت شدیم ، خوشبخت شده ،دختره رو بدین بره.

بعد طرف می گفتش که با پیکان اومده بود خواستگاری، می گفت برو اون دور دورا پارک کن بقیه رو پیاده می ریم.

عقل ،عقل تو چشم باشه همینه دیگه. وقتی که چشمت بیاد اینجا ملاک قرار بگیره ، خطا می‌کنه اشتباه می‌کنه.

بیا عاقلانه رفتار کن ، از عقلت مشورت بگیر.

این کفو دخترت هست ، این نماز می‌خونه ، آخرتو باور داره ، قیامتو باور داره ،

اینا رو ملاک قرار بده . وقتی با عقل مشورت بکنی نتیجه‌اش میشه این.

کاسبی حاج آقا ، خیلی مثال هست،

بعد یکی اومده هی داره قسم می خوره ، وقتی عقلت تو چشم و گوشت باشه ، میگه خب دیگه ولی در حالی که عقل میگه چی؟؟؟

پیغمبر خدا فرمود : مومن از یه سوراخ دو بار نیش نمی‌خوره.

نگاه کن سابقه این آدمو ببین چیکار کرده ، چیکار نکرده .

خب پس از عقل مشورت بگیرید ، به چشمتون و گوشتون اطمینان نکنید.

چون چشم و گوش به اهلش دروغ میگه

گاهی اوقات .

این مطلب ، مطلب فوق العاده ای.

خدا ان شاءالله به حق محمد و آل محمد به ما توفیق بده که از عقلمون استفاده کنیم .

اگرم دیدیم که خودمون خیلی اهل استفاده از عقل خودمون نیستیم ،

به عقلا رجوع کنیم .از عقلا کمک بگیریم.